Các chính phủ đang ngày càng gia tăng việc sử dụng AI để theo dõi các công dân của họ. Trường hợp được biết đến rộng rãi nhất là ở Trung Quốc, nơi chính phủ hiện đang sử dụng phần mềm nhận dạng khuôn mặt để theo dõi và giám sát hơn một tỷ công dân của họ trong cuộc sống hàng ngày.
Tuy nhiên, các hệ thống giám sát tự động như vậy dẫn đến một số vấn đề quan trọng.
Các thuật toán được đào tạo (training) kém có thể xác định không chính xác những tội phạm bị truy nã và đặc biệt là những thách thức để giải mã ý nghĩa từ những cảnh đông đúc. Ngoài ra, mặc dù các công cụ này ban đầu được dự định để giữ an toàn cho mọi người, các chính phủ đang nhận ra rằng chúng có thể cực kỳ hữu ích khi xác định ra được các cá nhân bất đồng chính kiến hoặc thuộc một nhóm thiểu số nào đó.
Đã đến lúc trả lời cho những câu hỏi quan trọng xung quanh công nghệ này: Liệu hệ thống giám sát AI có khả năng được ứng dụng rộng rãi hay không? Thông tin nào họ có thể nhận ra từ khuôn mặt của một cá nhân nào đó và có thể làm gì để bảo vệ quyền riêng tư của bạn trong thời đại nhận diện khuôn mặt ngày càng trở nên thịnh hành?
Sự lan rộng trên toàn cầu của các hệ thống giám sát AI
Năm 2018, tổ chức Freedom House đã phát hiện (“Freedom on the Net” report – PDF) rằng 18 quốc gia đã mua phần mềm giám sát tự động từ Trung Quốc. Đáng chú ý, chúng bao gồm Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất , Venezuela và Kazakhstan, tất cả đều bị cáo buộc vi phạm nhân quyền trong những năm gần đây. Tuy nhiên, kể từ khi báo cáo này được công bố, các hệ thống nhận dạng khuôn mặt đã được các nước như Mỹ, Anh và Nhật Bản áp dụng, mặc dù không phải lúc nào cũng cho mục đích giám sát.
Có những vấn đề quan trọng phải được giải quyết trước khi các hệ thống giám sát thông minh có thể được áp dụng trên toàn cầu. Đầu tiên, liệu chúng có tương thích với các luật bảo vệ dữ liệu hiện hành không? Có một sự khó chịu đang diễn ra liên quan đến việc liệu nhận dạng khuôn mặt có vi phạm quy chế GDPR (dành cho khu vực EU) hay không và việc một nhà nghiên cứu bảo mật có thể truy cập cơ sở dữ liệu của Trung Quốc chứa hàng triệu hồ sơ, thậm chí không cần nhập mật khẩu, cho thấy một số quốc gia vẫn còn một chặng đường dài để tiến lên phía trước.
Cuối cùng, vì công nghệ này rất linh hoạt, chúng không thể sớm biến mất. Chính phủ có thể sẽ tiếp tục nâng cấp và cải thiện hệ thống của họ trong những năm tới, có lẽ họ sẽ tuyên bố rằng họ giúp ngăn chặn các cuộc tấn công khủng bố bằng cách xác định các mô hình hành vi đáng ngờ từ trước khi bất kỳ sự cố nào có thể xảy ra. Tuy nhiên, liệu công nghệ sẽ có hiệu quả trong thực tế hay không vẫn còn đang được quan sát.
Những loại thông tin nào hệ thống giám sát tự động có thể thu thập?
Người ta thường nói rằng nếu bạn không có gì để che giấu, bạn không có gì phải sợ nhưng đây là một quan điểm quá đơn giản. Các thuật toán giám sát AI có thể làm được nhiều hơn là chỉ nói nếu bạn đang ở một nơi cụ thể tại một thời điểm cụ thể. Khi bạn đã được xác định, thông tin thu thập được về lý thuyết có thể được tham chiếu chéo với hồ sơ truyền thông xã hội, đăng ký kết hôn, danh bạ điện thoại, hồ sơ ngân hàng, v.v… Trong những tình huống như vậy, một khi bạn đã được nhìn thấy ở nơi công cộng, bất cứ ai đang theo dõi hệ thống đều có thể thấy toàn bộ câu chuyện về cuộc đời của bạn.
Tuy nhiên, vẫn có thể hy vọng, ít nhất là ở các nước dân chủ. Khi giám sát AI trở thành chuẩn mực, chúng ta có thể sẽ thấy luật lưu giữ dữ liệu hiện tại được cập nhật để giải quyết cụ thể các hệ thống giám sát thông minh. Chúng tôi có thể mong đợi điều này tập trung vào những thông tin nào có thể và không thể được thu thập, cũng như dữ liệu đó có thể được lưu giữ trong bao lâu. Tất nhiên, cho đến nay, không có gì ngăn cản các quốc gia đơn giản chỉ thay đổi luật của họ để họ có thể thu thập bất kỳ thông tin nào họ muốn.
Làm thế nào mọi người có thể duy trì sự riêng tư của họ khi đối mặt với giám sát AI?
Người dân hiện đang nhận thức sâu sắc rằng họ đang bị theo dõi trực tuyến nhờ các sự kiện như vụ rò rỉ Snowden và vụ bê bối Cambridge Analytica. Có lẽ đây là lý do tại sao họ chuyển sang các công cụ bảo mật như Tor Browser và Virtual Private Networks (VPN) theo nhóm, ngay cả ở các quốc gia như Trung Quốc, nơi internet bị lọc rất nhiều và chỉ một số VPN vẫn hoạt động .
Giống như mọi người có thể hành động để tự bảo vệ mình trực tuyến, có nhiều cách để ngăn chặn bất kỳ ai thu thập dữ liệu của bạn trong thế giới thực (che giấu khuôn mặt của bạn hoặc làm biến dạng các tính năng của nó bằng kính hoặc râu chẳng hạn). Tuy nhiên, không có gì đảm bảo các phương pháp này sẽ tiếp tục hoạt động khi công nghệ được cải thiện. Hơn nữa, nếu thông tin sinh trắc học khác như cách ai đó đi bộ hoặc khoảng cách giữa các lỗ chân lông của họ được tính đến, có thể gần như không thể che giấu danh tính của bạn ở nơi công cộng.
Trên thực tế, cách tốt nhất để bảo vệ bạn trước các hệ thống giám sát thông minh là ngăn chặn chúng trước khi chúng trở thành vấn đề. Các chính phủ khó có thể thực hiện công nghệ có vấn đề như vậy khi đối mặt với phản ứng dữ dội của công chúng, vì vậy điều quan trọng là bạn phải cho đại diện của mình biết ý kiến của bạn về vấn đề này. Hãy nhớ rằng: nhận dạng khuôn mặt không chỉ được sử dụng để xác định tội phạm, nó có thể thu thập hồ sơ thông tin chi tiết về từng người đi qua camera và không ai biết ai sẽ có thể xem dữ liệu kết quả.
Bài viết liên quan
- Máy chủ Supermicro X14: Hiệu suất mạnh mẽ, hiệu quả tối đa cho AI, Cloud, Storage, 5G/Edge
- AI: Giải pháp inference trên các máy chủ thông dụng của HPE, Dell và Supermicro
- NVIDIA Hopper tiếp tục dẫn đầu hiệu suất Generative AI trong MLPerf
- Tôi có cần CPU kép không?
- NVIDIA NIM: Vi dịch vụ suy luận tối ưu hóa cho triển khai mô hình AI quy mô lớn
- NVIDIA HGX AI Supercomputer: Nền tảng điện toán AI hàng đầu thế giới